Ik merk dat ik in deze moeilijke tijd op zoek ben naar hoe ik het beste andere mensen kan ondersteunen. Ik wil iets doen! En juist nu we minder live-verbinding met elkaar hebben, is het moeilijk om dat op een goede manier te doen.

Wat is steun?

Steun is iets dat je een ander geeft, met als doel de ander te laten weten dat hij of zij gezien wordt en ertoe doet. Je geeft erkenning aan iemands gevoelens, problemen of behoefte.

Steunen is niet hetzelfde als helpen. Helpen heeft een einddoel. Wanneer je mensen helpt, wil je bewust of onbewust iets bereiken. Hiermee komt druk te liggen bij zowel de helper als de hulpvrager. De helper moet iets doen dat tot resultaat leidt en dat lukt niet altijd. De hulpvrager voelt de druk om bijvoorbeeld iets op te lossen, gelukkiger te worden of te stoppen met hulp vragen.

Aansluiten…

Het is belangrijk dat je weet dat er verschil zit tussen dat wat jij zelf als steun wil geven en dat wat hulpvrager vindt dat hij of zij als steun nodig heeft. Als het tussen twee mensen misgaat, heeft dat vaak hiermee te maken. De steun die gegeven wordt, sluit niet aan bij de vraag van de hulpvrager.

Dus als je iemand tot steun wil zijn, vraag jezelf dan af wat de ander nodig heeft. Vragen stellen is heel belangrijk, zodat de ander het gevoel krijgt dat hij echt mag zeggen wat hij zou willen.

Steun geven

Als je steun wil geven kan dat op heel veel manieren. De meeste mensen vinden praktische steun het makkelijkst. Je kunt iets doen: iemand helpen verhuizen of een boodschap doen voor een zieke ouder of vriend. Daar zijn mensen vaak al blij mee. Je zegt daar eigenlijk mee: Ik zie je, ik ben er voor je. De helper en hulpvrager zijn het eens over het doel. Maar dit is in veel van deze gevallen kortdurende hulp.

Steunen is de moed hebben om je open te stellen voor de ander en te aanvaarden dat je niet alle antwoorden hebt

Maar wat als iemand al langere tijd met iets worstelt? Een sombere of angstige stemming, relatieproblemen, onvrede op het werk… Dat is natuurlijk niet snel op te lossen en het doel dat je zou willen bereiken is niet duidelijk.

Sommige mensen zijn een beetje bang voor de problemen van een ander. Je voelt je machteloos, je hebt het gevoel tekort te schieten en soms laat je daarom niets meer van je horen. Wat zou je dan kunnen doen?

Steun vragen is moeilijk. In Nederland vinden we al snel dat we het zelf moeten kunnen. Hulp vragen brengt soms gevoelens van falen met zich mee. Dat betekent dus dat hulp aanbieden best lastig is. Je zult moeten invoelen en open moeten staan om er voor de ander te zijn.

Hoe kun je er voor de ander zijn?

• Luisteren: Het lijkt zo simpel en vanzelfsprekend, maar luisteren is moeilijk. Misschien ken je de term NIVEA? Deze afkorting staat voor: Niet Invullen Voor Een Ander. Het is bij goed luisteren belangrijk om je hoofd leeg te maken en als dat niet lukt, je bewust te zijn van je eigen mening of oordeel. Dat heb je al kunnen lezen in het eerste artikel: Present zijn gaat daar over. Heb dus geen vooropgesteld doel, maar wees er voor de ander.
• Stel vragen: Wees oprecht geïnteresseerd en stel vragen. Vul niet in wat de ander nodig heeft. Laat de hulpvrager zelf nadenken door middel van de vragen die je stelt.
• Heb geduld: Iedereen moet zijn eigen pad lopen om achter oplossingen te komen. Wanneer je als steuner wil helpen met als doel: een oplossing van het probleem, lukt het je niet de ander zijn eigen pad te laten lopen. Het is belangrijk dat je weet dat ‘er zijn’ al meer dan genoeg is.

Denk ook aan je eigen grenzen. Iemand steunen mag nooit ten koste van jezelf gaan.

Zelf steun nodig?

Heb jij zelf steun nodig en weet je niet goed hoe je dat voor elkaar krijgt? Zoek iemand die je vertrouwt en die je zou durven vragen om te luisteren. Maak gebruik van de babbellijn van FAMEUS of een andere telefoonlijn waar mensen zitten die naar je willen luisteren. Je kunt ook je vraag aan de huisarts stellen. En natuurlijk zou je ook iemand dit artikel kunnen laten lezen.

Om over na te denken

• Iemand steunen lijkt een hele klus. Hoe zou je iemand kunnen steunen zonder dat het een heel project lijkt?
• Ben jij goed in hulpvragen? Hoe doe jij dat?
• Kun je je voorstellen dat mensen het moeilijk vinden om hulp te vragen? Waarom zouden ze dat zo moeilijk vinden?

Aan de slag

Hieronder staat in vijf stappen bovenstaand artikel samengevat. Deze stappen kunnen je helpen om een ander te ondersteunen. Kijk eens of het je lukt om de komende tijd deze stappen ook toe te passen.

1. Als je iemand echt wil steunen, vraag dan hoe. Veel mensen zeggen: ‘Als ik iets kan doen, zeg je het maar’. Maak het concreet door te vragen: ‘Wat kan ik voor je doen?’ Als je weet waardoor de ander zich gesteund voelt, hoef je het niet in te vullen voor hem of haar en geef je precies wat nodig is en niet wat jij in die situatie nodig zou hebben.
2. Heeft de ander je verteld wat voor hem of haar werkt, probeer je daar dan aan te houden. Daarmee geef je aan dat je het meent en er wil zijn. De ander zal dan vaker een beroep op je doen. Wees aanwezig, uitnodigend, maar dring je niet op. Soms wil iemand niet praten omdat het even te moeilijk is, of omdat iets anders de aandacht vraagt.
3. Treed emoties niet tegemoet met argumenten. Is iemand verdrietig? Luister dan gewoon en toon je medeleven. Is iemand boos? Laat hem of haar eerst rustig uitrazen. Als je met adviezen of tips komt, heb je kans dat de ander zich niet gehoord voelt en worden de emoties juist versterkt. Dus niet: ‘Daar hoef je toch niet boos om te zijn’, maar: ‘vertel eens, wat maakt je zo boos?’.
4. Heeft de ander het echt zwaar en maak je je daar zorgen over, wees daar dan open over. Bespreek je zorgen en probeer na te gaan wat de ander nodig heeft om weer op te knappen. Dat kan professionele hulp zijn, maar ook iets heel anders.
5. Bewaak je eigen grenzen. Soms kan het veel van je vragen om iemand emotioneel te steunen. Je wil voorkomen dat het jou ook teveel wordt en dat je daardoor niet meer kunt helpen. Neem tijd voor jezelf. Nabijheid is belangrijk, maar afstand is af en toe ook nodig om een open blik te houden.

Bron: Kokarde counseling